Terug naar de vorige index
Naar een effectief dieet
door Dr. D. ten Zijl
In Nederland worden meer dan driehonderd verschillende vormen van vermageringsdiėten gebruikt.
Op het internet staan vier miljoen Nederlandstalige vindplaatsen over diėten. Maar werken ze?
Drie kenmerken
Van vermageringsdiėten kan men een drietal dingen met zekerheid zeggen.
-
Ze zijn zeer omstreden. Naast vele aanhangers van deze methodes zijn er ook fervente tegenstanders
die aanvoeren dat gewichtsverlies door een dieet snel weer verloren gaat of zelfs omslaat in
gewichtstoename; of dat de eenzijdigheid van een dieet te weinig energie oplevert om gezond te blijven.
Deze tegenstanders hanteren meestal wetenschappelijke onderzoeksmethodes.
Anderzijds zijn ook vele artsen aanhangers van vermageringsdiėten.
- Als men alle onderzoeken op een rij zet, zeggen ook de meest kritische studies niet dat
alle vermageringsdiėten samen geen enkel positief effect hebben. Ze trekken alleen in
twijfel dat deze in alle omstandigheden, op een meetbare wijze en volgens een logisch
beredeneerd proces betrouwbare, gezonde en duurzame resultaten bieden. Er zijn ook
wetenschappelijke studies die beweren dat sommige vermageringsdiėten wel duurzaam werkzaam zijn.
Daarnaast zijn er vele getuigenissen van het welslagen van dergelijke vormen van afslanken;
er zijn complete internetfora over. Critici doen dit meestal af als 'anekdotisch bewijs',
maar ieder kent in zijn omgeving wel een verhaal over geslaagd vermageren door een dieet.
Welke keuze moet je nu maken?
- Diėten zijn gewoonlijk niet schadelijk. Ze mogen de energie tijdelijk aantasten,
maar daar heeft degene die op vermageringsdieet gaat doorgaans een surplus van, anders
was het vermageren niet nodig. Overgewicht wijst op een tot dan toe onevenwichtige voeding,
die moet worden bestreden met een andere onevenwichtigheid die de eerste compenseert,
om de zaak in evenwicht te brengen.
Optimaliseren van de kansen
Als we nu eens aannemen dat een dieet een gemiddelde kans heeft van 80 procent om geen
gunstig effect te hebben, dan is de volgende redenering van toepassing.
Wie in een bepaalde periode één dieet volgt, heeft een kans van 80% dat dit niet werkt.
Als men echter tegelijk een tweede, anders gericht dieet toepast, is de kans op uitblijven 80% x 80%,
dat is 64%. Dat betekent dat men toch nog in bijna tweederde van de gevallen mis schiet.
Bij het gelijktijdig toepassen van een derde dieet is de kans op mislukking al gereduceerd tot 51,2%.
Dat betekent dat iemand al voor de helft kans op succes heeft. Maar is dat voldoende voor iemand
met fors overgewicht (10% van de Nederlandse bevolking) die daar behoorlijk last van heeft en
vatbaar is voor allerlei chronische kwalen? Verdere berekeningen wijzen uit dat bij negen
gelijktijdig gevolgde diėten de kans op een mislukking al gedaald is tot minder dan 14%.
Dat is een resultaat waar menig producent van vermageringspillen jaloers op zou zijn.
Het valt echter op dat de verkleining van de pechkans bij ieder nieuw toegevoegd dieet
geringer wordt. Verdere verkleining van de kans door gebruik van een tiende gelijktijdig
dieet heeft slechts een vermindering van minder dan 3 procent tot gevolg.
|
Bij kans op mislukking van 80% |
aantal diėten |
kans op mislukking |
1 |
80,0% |
2 |
64,0% |
3 |
51,2% |
4 |
41,0% |
5 |
32,8% |
6 |
26,2% |
7 |
21,0% |
8 |
16,8% |
9 |
13,4% |
10 |
10,7% |
|
Als men echter uitgaat van een gemiddelde kans op mislukken van 60% van ieder gelijktijdig
toegepast dieet, zou een dergelijk resultaat (in dit geval 13,0 %) al bij vier verschillende
diėten worden bereikt.
|
Bij kans op mislukking van 60% |
aantal diėten |
kans op mislukking |
1 |
60,0% |
2 |
36,0% |
3 |
21,6% |
4 |
13,0% |
5 |
07,8% |
|
Sceptisch
Ik ben echter een scepticus en ik kies het zekere boven het onzekere.
Dan zou het volgende dus een goede strategie zijn:
- Bezoek eerst een arts.
- Als deze niet afdoende kan helpen, kies dan een dieet.
- Kies, afhankelijk van je inschatting van de effectiviteit, om zeker te zijn
een combinatie van diėten tot een totaal van vier of negen. Ieder kan verder zelf bepalen,
hoeveel haast hij of zij heeft en hoeveel last van het overgewicht.
Keuze
Maar welke combinatie van diėten kan men het beste kiezen?
De uitgebreide en soms emotionele discussies over de effectiviteit maken een keuze heel moeilijk.
Men zou kunnen uitgaan van de ervaringen van de gebruikers. Als veel mensen baat vinden bij een dieet,
zal dit misschien kansrijker zijn dan wanneer het een kleine groep gebruikers betreft.
Dan blijkt dat dit de volgorde is waarin in Nederland diėten het meest gebruikt worden:
- Het volkorendieet:
Men eet afwisselend een dag normaal,
en een dag uitsluitend volkorenbrood,
eventueel met wat sambal of knoflookpulp voor een sneller gevoel van verzadiging.
- Het sherrydieet
Men eet normaal maar wel gehalveerde porties,
en drinkt bij elke maaltijd,
afhankelijk van het lichaamsgewicht, een tot twee sherryglazen beendroge sherry.
Dit dieet stond in de jaren zeventig ook wel bekend als "het dieet van de koningin"
omdat koningin Juliana er naar verluidt veel succes mee had. Bij langdurig of herhaald
gebruik kan dit dieet de werking van de hersenen blijvend aantasten.
- Het Montignac-dieet
Ontwikkeld door de Franse dieetgoeroe Franēois Montignac.
Men eet hierbij geen koolhydraatrijk voedsel als pasta, rijst of aardappelen
maar wel volop biologisch vlees en biologische groente, bij voorkeur van het speciaal
hiervoor ontwikkelde merk Montignac. Het Montignac-kookboek geeft daarbij dagelijkse
maaltijdsuggesties.
- Het ziekenhuisdieet
Het voorvoegsel ziekenhuis- wordt hier niet in dezelfde betekenis
gebruikt als in "ziekenhuisbal" maar verwijst naar de plaats waar het is ontwikkeld.
Veel mensen vallen af als zij in het ziekenhuis liggen, omdat ze weinig energie gebruiken
en vooral omdat ze het ziekenhuisvoedsel helemaal niet smakelijk vinden. Een strak regime
van vooral eieren, vis, sla en geroosterd brood. In het weekend kan men normaal eten,
behalve als men nog langer in het ziekenhuis moet blijven.
- Het soepdieet
Men eet zeven dagen lang alleen eigengemaakte groentesoep met daarnaast
uitsluitend fruit en groente. Op de vierde dag eet men, afhankelijk van het lichaamsgewicht,
één tot acht bananen en drinkt men bovendien acht tot zestien glazen magere melk.
Op de vijfde en zesde dag is een gegrilde biefstuk toegestaan, en op de zevende dag
zilvervliesrijst met grapefruitsap.
- Het Zonedieet
Ontwikkeld door de zangeres Janet Jackson. Het gaat er vooral om, de
glykemische index laag te houden. Deze geeft aan hoe snel de bloedsuikerspiegel stijgt
na de maaltijd. Hoe lager de glykemische index, des te langzamer stijgt de bloedsuikerspiegel.
Men moet koolhydraatrijke producten vermijden, zoals suiker, aardappelen en bananen.
Dat laatste maakt combinatie met het soepdieet wat lastig: daar zullen de bananen uit geschrapt
moeten worden. De koolhydraatarme producten die men wel eet, moeten bovendien elk afzonderlijk
worden genuttigd. Dat lijkt lastig, maar veel mensen met overgewicht zijn toch al gewend de
hele dag door te eten.
- Het South-Beach-dieet
Hierbij worden verzadigde vetten gemeden maar zijn koolhydraatrijke
voedingsmiddelen toegestaan mits met een lage glykemische index: groente, fruit en volkoren
graanproducten. Alcoholgebruik hoort erbij om vochtverlies te stimuleren.
- Het Atkinsondieet
Ontwikkeld door de Britse televisiester Rowan Atkinson, vooral populair
in de jaren tachtig maar dankzij de wereldwijde successen van zijn creatie Mr. Bean
bezig met een comeback. Het dieet komt neer op weinig koolhydraten, maar veel (bij voorkeur
meervoudig onverzadigd) vet en eiwitten. Dus geen aardappelen, pasta of rijst maar
wel eieren met spek, vlees en vette vis. Afvallen lukt omdat men zich door het hoge vet- en
eiwitgehalte snel verzadigd voelt.
- Best-of-Health-dieet
Dit lijkt op het Atkinsondieet maar dan verrijkt
met voedingssupplementen.
Net als bij het Zonedieet is voedsel met een hoge glykemische index verboden.
Conclusie
Een combinatie van deze, deels al sinds tientallen jaren, populaire diėten leidt dus tot het
beste resultaat. Men dient (meervoudig) verzadigde vetten te mijden evenals koolhydraatrijk
voedsel met een hoge glykemische waarde, dus geen rijst, pasta of aardappelen en ook beslist
geen suiker. Men wisselt dagen waarop men driemaal per dag alleen geroosterd volkorenbrood eet
met een sambal-knoflook mengsel als beleg, af met dagen waarop men van 's morgens vroeg tot 's
avonds laat kleine maaltijden gebruikt van biologische groentesoep, biologisch fruit
(maar geen bananen!), scharreleieren met spek, vette vis, gegrilde biefstuk, sla en vooral
veel Montignac-producten en voedingssupplementen. Eens per week is een bordje zilvervliesrijst
met grapefruitsap toegestaan. Afgezien van dit sapje, en tweemaal per week een paar literflessen
magere melk in één teug leeg te drinken, nipt men uitsluitend beendroge sherry. Die drinkt men
de hele week door, een klein glaasje bij elke kleine maaltijd. Ook als het gewichtsverlies
tegenvalt, raakt men wel gegarandeerd zijn zorgen daarover kwijt.
---einde(12-05-2011)---
Terug naar de vorige index
|