De pijnappelklier, amygdalus geheten, zorgt er bij vogels voor dat het
minuscule beetje licht dat door het schedeldak heendringt het "lentehormoon"
(ecdyson) activeert (ook wel sex hormoon geheten). De amygdalus is lange tijd een
mysterieuze klier geweest voor biologen. Vogels waarbij deze klier was weggehaald
(op de ouderwetse chirurgenmanier) kregen stoornissen in het voortplantingsgedrag.
Omdat het echter nooit zeker is dat met het weghalen van de amygdalus ook niet wat
ander hersenweefsel verd
wijnt was het ook niet duidelijk of deze amygdalus wel verantwoordelijk was voor het
paargedrag in de lente. Ook de proeven waarbij de vogelschedels afgedekt werden
met een dun, zwart leren kapje en waardoor de vogels dezelfde lentestoornissen
vertoonden waren multi-interpretabel. Immers ook het omliggende hersenweefsel
kon hiervoor verantwoordelijk zijn.
Nieuwe technieken maken aan alle onzekerheid een einde aldus dr. Goolboi van de
universiteit van Hove (Brighton, Engeland). Hij schakelde het DNA uit dat verantwoordelijk
is voor de aanleg van de amygdalus. De proeven waren uitzonderlijk moeilijk volgens Goolboi.
Van de 53 vogels die zonder amygdalus werden geboren kwamen er slechts zes door de eerste
vijf maanden heen. Deze zes vogels echter, allen van de soort Epupa epops (Hop),
bleken absoluut geen voortplantingsgedrag te vertonen, hetgeen volgens de
biologen uit Hove, Brighton, betekent dat de amygdalus wel degelijk verantwoordelijk
is voor de produktie van "lentehormoon". Het voortplantingsgedrag ontstaat
pas als de amygdalus het kleine beetje extra licht (dat door het lengen van de dagen
in de lente ontstaat) omzet in het amygdale hormoon.
Leidse biologen echter die de beschikking kregen over twee van de zes vogels hebben
de noodzakelijke contrôle-proeven herhaald. Het bleek dat beide vogels met het zwarte,
dunleren kapje op, wel voortplantingsgedrag vertoonden. In antwoord op de vraag van vakgenoten
hoe dat nu zit antwoordden zij: niets menselijks is vogels vreemd. Ook de mens beschikt
over een pijnappelklier en kennelijk andere zoogdieren ook.
De medisch bioloog dr. Adu Twist van het bedrijf Manugen te Dieren (Nl.) onderzocht
de pijnappelklieren van chimpansees en kwam tot de slotsom dat deze niet afweken van
de pijnappelklieren van de mens. Aangezien experimenten met menselijke proefpersonen
bij de Nederlandse wet verboden zijn experimenteerde Twist met chimpansees.
De morfologie (bouw) van de chimpansee-pijnappelklier komt vrij sterk overeen
met die van de mens aldus Twist. Desondanks is het lastig om de resultaten van
de proeven met de pijnappelklieren van chimpansees te extrapoleren naar de mens.
Wat waren de resultaten dan met de chimps? Dr. Adu Twist antwoordde dat de
chimpansees die normaliter copuleerden in het licht nu met het gemanipuleerde
gen voor de aanmaak van de pijnappelklier, geen paargedrag meer in daglichtomstandigheden
vertoonden.
Sterker nog : Elke vorm van copulatie werd door de vrouwelijke chimpansees afgewezen.
Onderzoek wees uit dat de vagina van de vrouwelijke chimpansees de noodzakelijke
feromonen niet meer produceerden. Daarentegen vertoonden de gemanipuleerde beesten
wel een vorm van pseudohermafroditisme, een al langer bekende afwijking als gevolg
van abnormale bouw van de amygdalus en/of geslachtsorganen (zie afbeelding).
Als dit alles voor de mens ook opgaat aldus dr. Adu Twist, dan zou dit kunnen
betekenen dat in de toekomst gestoord voortplantingsgedrag bij de mens genezen
kan worden door de genen die verantwoordelijk zijn voor de pijnappelklier uit het
genoom van de persoon in kwestie te verwijderen. Op de vraag wat dan onder gestoord
voortplantingsgedrag moest worden volstaan kon de heer Twist geen antwoord geven.
Ik ben geen ethicus zei hij.
De Nederlandse samenleving moet hierop een antwoord geven. Als mannelijke
chimpansees vrouwtjes bestijgen die daar geen zin in hebben kunnen wij dit gedrag
dan als onmenselijk duiden? De gedragswetenschappen en de ethicus zullen hier
samen een antwoord op moeten geven.
Perrus Dif, for "Human and Tuck", Yorkshire Bosh. Wales.
(vertaald in het Nederlands door Z. Nino)
Terug naar de vorige index
