Terug naar de vorige index


G. Vos-Derksen - Liefde op Slot

door drs. J. van Dijk



G. Vos - Derksen, Liefde op Slot
Uitgeverij Ritzema 1973
boekbespreking door drs. J. van Dijk.


Samenvatting
Het jonge meisje Clara wordt gouvernante van de kleine Louise, de dochter van de graaf van Lunteren tot Woudenberg. Daardoor krijgt zij een kamer op kasteel Lunteren. Zij komt uit een boerendorp en is van eenvoudige afkomst. Haar ouders wonen nog op de boerderij samen met haar zusje Corrie en haar broertje Henkie. Via flashbacks komen we veel te weten over de zeden en gebruiken op het dorp, het verzetten van de geit, het zeepworstelen, het gieren en de janboel met stukjes long die men daar pleegt te eten. In het dorp woont ook Evert, met wie zij een relatie heeft gehad evenals met Teuniske. En Garrit en Enoch.

Clara moet erg wennen aan de adellijke omgeving en de extreme persoonlijkheden die het kasteel bewonen. Essentieel voor de roman zijn echter niet die personages maar de wijze waarop Clara op hun toenaderingen reageert. Zij wordt in de slotzaal ontvangen door de oude graaf, die een kunsthand en een oogje op haar heeft. De graaf koestert naast vaderlijke gevoelen ook tedere voor het meisje. Later wordt zij door de sinistere butler Wouter naar haar torenkamertje gebracht. Zij ervaart zijn aanwezigheid als bedreigend.

Weldra probeert de secretaris-rentmeester Fleury haar te verleiden tijdens een wandeling op het platteland. Ook in een later hoofdstuk probeert hij dat.
Onverwacht komt de jonge graaf Charles thuis van het circuit van Zandvoort. Omdat hij aan de speeltafels veel geld vergokt heeft, probeert hij in de nacht als gentleman-inbreker de verliezen aan te vullen. Ook hij wordt verliefd op het meisje. Hij probeert haar te imponeren met verhalen over luxe en snelle auto’s. Langzamerhand duiken in hun gesprekken toch meer serieuze elementen op en krijgen zij een diepgaand contact.

De oude graaf ziet met lede ogen dat zijn zoon verliefd is geworden en probeert hem van een verhouding af te houden door te wijzen op Clara’s nederige afkomst. Behalve door liefde voor zijn zoon wordt hij echter ook gedreven door egoïstische motieven. Charles zegt echter dat hij ware liefde voor Clara voelt. Graaf Edmond probeert het meisje zwart te maken door te vertellen dat zij relaties met oudere mannen onderhoudt, maar Charles wil daar niets van weten en loopt boos weg.

Clara probeert zich intussen te ontworstelen aan haar eenvoudige achtergrond op de hoge stolpboerderij en haar mislukte relatie met de dorpsjongen Evert.
Op listige wijze organiseert de graaf een soiree, waar hij zijn zoon opnieuw in contact probeert te brengen met Eugenie, de dochter van zijn vriend Bloem, met wie Charles vroeger vadertje en doktertje had gespeeld. Eugenie is recent teruggekeerd van een verblijf in het buitenland. Charles ziet echter aan haar gekunstelde gedrag dat zij niet de ware voor hem is. Hij verklaart Clara zijn liefde en bezwijkt zelfs niet als zijn vader hem met onterving bedreigt.
Tenslotte kiezen zowel Clara als Charles voor de ware liefde en een eenvoudig leven op de uitegbreide landerijen die de familie in Zuid-Frankrijk bezit.

De auteur
Geertruida Vos- Derksen werd op 24 mei 1937 geboren in Goes. Ze kreeg de gebruikelijke streng-calvinistische opleiding waar zij zeer onder leed maar waarvan zij later toch veel steun ondervond. De liefde tot het schrijven zat haar in het bloed; al op vierjarige leeftijd bekrabbelde zij de wanden van haar schamele wieg en op haar vijfde produceerde ze haar eerste gedicht. Als meisje stuurde haar moeder haar met een mandje wortelen naar het naburige kasteel en toen al droomde zij van contact met de adel. Korte tijd was zij werkzaam in het onderwijs, maar door de hevige druk van dat werk beperkte zij zich later tot bijles, die zij met veel succes volgde. Haar lijfspreuk is Blijf jezelf. “Ik hoop dat ik er iets van in mijn werk heb kunnen uitdragen, dat ik zo eenvoudig gebleven ben.” (Interview Blauwdruk 1979)
Bij het schrijven werd zijn zeer gestimuleerd door haar broer Gijs. Uit haar jeugd herinnert zij zich wel de frustratie over de vervelende initialen waarmee haar ouders haar hadden opgescheept.
Vos-Derksen debuteerde in 1965 met Graven in het heden. Zij werd al snel een van de populairste schrijfsters van psychologische romans op het platteland. Haar grootste succes was wellicht Liefde op slot (1973). Enkele andere werken: Het hoge huys (1983) en Edel voor een deel (1994).
Zij woont in een eenvoudige arbeiderswoning in Dordrecht.

Titelverklaring:
De liefde rond Clara speelt zich af op een kasteel (Slot Lunteren). Tegelijk echter drijft de liefde door intriges en problemen ‘op slot’ (vastgelopen) te raken.

Thema:
Het boek is een rite de passage, een overgang in de ontwikkeling van een jong meisje naar een volwassen vrouw, waarin zij moet afrekenen met de bedreigingen van de seksualiteit en het volwassen worden.

Stijl:
De schrijfster gebruikt door haar vele bijvoeglijke naamwoorden een beeldende taal. Flashbacks geven inzicht in de tegenstelling tussen kasteel en dorp.

Genre:
Schijnbaar is het boek een ‘Roman á clef’ of slotroman. Het boek is echter op een dieper nieveau in wezen een psychologische roman met autobiografische inslag.

Personages
Clara:
De hoofdpersoon van het verhaal komt uit een eenvoudig milieu en wordt geconfronteerd met vooraanstaande kringen. Zij is gedreven door opvoedkundige idealen en in verwachting van een betere toekomst.

Edmond, graaf van Lunteren tot Woudenberg:
Een edelman van middelbare leeftijd met een jeugdig postuur, weduwnaar en vader van Louise. Hij is in het bezit van een kunsthand. Door de crisis van de mannelijke middelbare leeftijd voelt hij een begeerte voor de hoofdpersoon.

Wouter:
De sinistere butler achtervolgt Clara op de trap. In de oorlog heeft hij het leven van de graaf gered en daardoor hinkt hij een beetje met beide benen.

Louise:
Zij is de dochter van de graaf en een slank, enigszins sproeterig en blond dik meisje.

Charles-Philippe van Lunteren:
Hij is de zoon van de graaf. Aan de speeltafels van Monte Carlo vergokt deze losbol het familiefortuin, maar tenslotte kiest hij voor en eerlijke toekomst met Clara.

Fleury:
De secretaris-rentmeester is elegant gekleed en spreekt met een hoge basstem. In het geheim is hij getrouwd met mevrouw Maalstroom. Hoe minder wij over haar zeggen, hoe beter.


---einde(12-05-2011)---

Terug naar de vorige index